Affinity by Paweł Postaremczak / Ksawery Wójciński / Klaus Kugel

"Affinity to trio powstałe z inicjatywy kontrabasisty, kompozytora i improwizatora Ksawerego Wójcińskiego, chociaż wszyscy muzycy są partnerami - na równych prawach. To jego postać - jako, że współtworzył wcześniej projekty z oboma (Nuntium z Klausem Kugel oraz Herę z Pawłem Postaremczakiem) - scaliła ten zespół w jedno.

To trio, które nie sięga po kompozycje czy chociażby komponowane tematy - wszystko w założeniu dzieje się tu i teraz - czy to studio czy na koncercie muzycy oddają się bowiem swobodnej improwizacji, bez stylistycznych ograniczeń i granic formalnych. Bez - chociaż nie tak do końca. Ograniczeniem jest własna kreatywność, zainteresowania, ale i bagaż muzycznych czy pozamuzycznych doświadczeń, które wszyscy trzech dźwigają na karku. Jak pisze sam Ksawery - "Jest to mój autorski pomysł na stworzenie grupy złożonej z muzyków moich marzeń, z którymi to, już od dawna planowałem współpracę. Są to artyści, których nie muszę przedstawiać, osobowości muzyczne, które swoją siłą, oryginalnością i kreatywnością na trwałe wpisują się w krajobraz bardzo szeroko pojętej sceny muzyki improwizowanej."

I taka właśnie jest muzyka tria - zróżnicowana, czerpiąca z przeróżnych stylów i gatunków - od jazzu, poprzez free, klasyczną awangardę i dodekafonikę po folk o wschodnich korzeniach - ale też niezwykle zwarta i jednorodna. U wszystkich trzej słychać bardzo wyraźnie fascynację późną muzyką Johna Coltrane'a i jego spadkobierców tworzących w duchu dojrzałego free jazzu. I chociaż jego duch unosi się nad ich muzyką, wykraczają oni poza rejony przez Coltrane'a wyznaczone, czerpiąc świadomie i kreatywnie z jego doświadczeń.'

Słychać też, jak znakomicie muzycy rozumieją się pomiędzy sobą. Emanują czymś na kształt pierwotnej, skupionej energii, której nie stworzy wsłuchiwanie się w poczynania muzycznego partnera, chwytanie w lot jego zamierzeń, odpowiedź na każdą najmniejszą zmianę w jego barwie, tonie czy tempie, ale która jest już przed wszystkim skupiona w jednym czasie i na wspólnym celu. Cóż, prawdziwe Affinity dusz."

Paweł Postaremczak - saksofonista znany ze współpracy z Mikołajem Trzaską, formacją Snowman i Emergency. Jest wyrazistą postacią na polskiej scenie muzyki improwizowanej, odnajdując swój osobisty głos w oparciu o szeroko rozumianą tradycję jazzową. W 2008 roku wraz z zespołem Snowman, nakładem wytworni Kartel Music, wydał swoją debiutancką płytę "Lazy". Współtwórca - wraz z Wacławem Zimplem, Ksawerym Wójcińskim oraz Pawłem Szpurą - kwartetu Hera. Współpracuje m.in. z Klausem Kugelem, Robertem Kusiołkiem, Januszem Stefańskim, Markiem Tokarem.

Ksawery Wójciński - kontrabasista, kompozytor, improwizator. Przez jednego ze swoich profesorów nazwany niegdyś z czułością "Nikiforem kontrabasu". Jest absolwentem Bydgoskiej Akademii Muzycznej w klasie kontrabasu. Aktywnie uczestniczy w życiu polskiej sceny muzyki improwizowanej, eksperymentując z brzmieniem i forma. Współpracował w ramach rożnych projektów z Mikołajem Trzaską, Raphaelem Rogińskim, Markiem Tokarem, Tomaszem Duda, Robertem Raszem. Współzałożyciel kwartetu / sekstetu Emergency oraz kwartetu Hera. Nagrywał m.in. z Wacławem Zimplem, Robertem Kusiołkiem, Klausem Kugelem, Michaelem Zerangiem i Antonem Sjarowem.

Klaus Kugel, jeden z najbardziej cenionych i doświadczonych niemieckich perkusistów. Ukończył School of Jazz w Monachium. W roku 1989 rozpoczął trwającą po dziś dzieńwspółpracę z litewskim saksofonistą Petrasem Vysniauskasem (m.in w ramach Ganelin Trio Priority). Stały współpracownik całej plejady najwybitniejszych jazzowych awangardzistów -grał i nagrywał m.in. z Karlem Bergerem, Tomaszem Stańko, Charlim Mariano, Kentem Carterem, Michelem Pilzem, Theo Jörgensmannem, Kennym Wheelerem, Bobo Stensonem, Glenem Moorem, Stevem Swellem, Sabirem Mateenem, Robertem Dickiem, Kenem Filiano, Peterem Evansem, Brucem Eisenbeilem, Perrym Robinsonem, Albrechtem Maurerem, Arkadym Shilkloperem, Sironem, Ericiem Vloeimansem, Burtonem Greenem, Hilliardem Greenem, Vijay'em Iyerem, Charlesem Gaylem, Johnem Lindbergiem, Herbem Robertsonem, Louie Belogenisem, Matthew Shippem, Williamem Parkerem, Bobbym Few.

Odra, Maj 2013:
W grudniu 1965 roku drugi kwintet Milesa Davisa wystąpił w chicagowskim klubie Plugged Nickel, w sumie siedem setów w ciągu dwóch dni. Uciekając się do hiperboli (ale nie takiej znów dużej) powiem, że bodaj na żadnej płycie studyjnej – a są to przecież krążki wybitne – muzyka tego zespołu nie odjechała tak daleko. Tyle że części publiczności niespecjalnie to chyba przeszkadzało: na płycie słychać również brzęk monet, gadanie, jakiś telefon... Trudno, naciągnijmy społeczną historię muzyki i uznajmy, że jazz wybijał się jeszcze wtedy na artystyczną i autonomiczną wybitność, część towarzystwa zaś, po staremu, przyszła do knajpy, gdzie grają.
Ale żeby prawie pół wieku później też? Trio Ksawerego Wójcińskiego musi się (w dwóch ścieżkach z trzech) przebić najpierw przez zachwyconą sobą publiczność. Owszem, dzisiejsza antropologia wyróżnia tzw. osobowość wielozadaniową, wolałbym przecież tradycyjnie wychłostać filistrów.
Zacząłem pedagogicznie, niemniej kontrast społeczno-estetyczny jest na Affinity szczególnie duży. Muzyka tria zaczyna się od wielkiego skupienia (ze strony grających), instrumenty wchodzą powoli, krótkimi pasażami lub punktami nut; precyzja jest zresztą jedną z zasad organizujących stylistykę zespołu. Na stronie wydawców można przeczytać o patronacie późnego Coltrane’a. Tak, tyle że saksofonista (ani nikt z jego kolegów) nie próbuje agonu z energią i (poza)graniczną ekspresją Trane’a; byłoby to zresztą współzawodnictwo niewykonalne. Paralelną ideą artystyczną jest natomiast sposób tworzenia i kształtowania przestrzeni dźwiękowej: od krótkich, uważnie granych odcinków, przez ich transowe powtarzanie – aż do, by tak rzec, koncentrycznych przebiegów: muzyki jakby rozchodzącej się ze wspólnego źródła, łączącej natchnienie z artykulacyjną powściągliwością. (Mówiąc skrótem, inspiracją dla tria Wójcińskiego byłyby raczej Coltrane’owskie First Meditations niż Meditations.)
autor: Adam Poprawa

multikulti.com