Struin / Stop by Jeroen Diepenmaat / Wouter van Veldhoven

'Struin' by Jeroen Diepenmaat is made entirely on a modular synthesizer with two self-built CV controlled turntables. The pulse from the oscillator drives the turntables and by varying the frequencies, the pitch and the intervals of both playing records change. One record player plays a record with bird sounds, on the other you can hear frogs.

'Stop' by Wouter van Veldhoven is a somewhat minimalist piece consisting of a Risset rhythm of real and unreal metal sounds. Using the rhythmic structures by Jean Claude Risset, an illusion of continuously slowing down is perceived. These sounds were then run through an improvised plate reverb and recorded on a rather tinny sounding wire recorder. In the second part, a rickety violin and Wouter van Veldhoven's own equally unstable vocals slowly take over, recorded on the worst piece of audio tape he could find.

Wouter van Veldhoven has been working with wonky tape recorders and related equipment (wire recorders, disc recorders, etc.) since 2005. He tries to get these machines working again with all sorts of trickery, or at the very least have them producing or processing sound in some way. Starting from a cabinet of self-built curiosities, he carefully builds detailed sound layers, like some sort of magician.

Jeroen Diepenmaat is a visual artist with a predilection for sound. In his work, consisting of drawings, sculptures, installations and performances, he explores the cutting edge between image and sound and the transition from one to the other. In the past few years his excursions into the world of modular synths have increased and spawn all sorts of related inventions.

--

Review by Frans de Waard in Vital Weekly:
"Here we have a split cassette by two Dutch sound artists whose work I appreciate quite a bit. I know Van Veldhoven a bit longer than Diepenmaat, but by now both of them have released an impressive amount of work. Both artists can be seen as an inventor, tinkering with machines. First, we have Van Diepenmaat with 'Struin', a work for modular synthesizer and two CV controlled turntables, that Diepenmaat made in conjunction with the field kit, a creation from Koma Elektronik. Van Veldhoven has 74 reel-to-reel recorders at home (at least when I visited him some time ago), and creates constructions with these machines, with loops that can also be CV controlled. The results are quite different. Van Diepenmaat's 'Struin' (which means 'wander' in English) opens up with what seems to be the sound of insects or frogs, but quickly you'll learn that these are electronic sounds. There is a pulse also, that goes along with the imitation of animal sounds (or, maybe, these are from a record that Van Diepenmaat is playing at any speed, backwards as well as forwards), but slowly it all moves towards a more electronic field, with occasional sharp tones. The piece has a somewhat improvised feeling and remains open towards the end. On the other side, there is 'Stop' (which is Dutch for 'Stop') by Wouter van Veldhoven, who works with the rhythmic structures by Jean-Claude Risset, which open up here. The music is on a repeat mission, but slowing down over a few minutes, and yet it never gets to a final standstill. At two-third new sound elements are added on rather worn out tape (so says the label), apparently violin and voice, but it is hard to say if it is just that. Van Veldhoven's piece is not as Empty as Diepenmaat but shares a similar 'free' approach to composing or improvising here (there is a thin line, I would say). Comes in a nice riso-printed carton sleeve."

--

Review by Gert Derkx in Opduvel:
"Esc.rec is een klein platenlabel dat zijn activiteiten ontplooit vanuit Deventer. Sinds het label in 2004 door Harco Rutgers werd opgericht, heeft het een behoorlijke catalogus opgebouwd gevuld met avontuurlijke muziek. Op het label verschijnt nu een cassette met op de ene kant het werk ‘Struin’ van Jeroen Diepenmaat en op de andere kant ‘Stop’ van Wouter van Veldhoven. De twee kunstenaars gebruiken elk een eigen, aparte methode om tot een verrassend eindresultaat te komen.

Diepenmaat maakt visuele en auditieve kunstwerken en combinaties daarvan. Hij maakt onder andere sculpturen, installaties, tekeningen en collages. Diepenmaat heeft een voorliefde voor het werken met geluid, waarbij hij op originele wijze geluiden weet te creëren of zo weet weer te geven dat iets nieuws ontstaat. Het experimenteren met geluid en met – al dan niet elektronische – mogelijkheden om dat geluid te produceren heeft bij deze kunstenaar een aantrekkelijk speels element.

‘Struin’ heeft Diepenmaat gemaakt op een modulaire synthesizer met twee zelfgebouwde CV-gestuurde draaitafels. De puls van de oscillator drijft de draaitafels aan en door de frequenties te variëren, veranderen de toonhoogte en de intervallen van twee platen die worden afgespeeld. De ene platenspeler speelt een plaat met vogelgeluiden, op de andere hoor je kikkers. De vraag is of er ook muziek van te maken is.

Opduvels antwoord is ‘ja’, al zullen er mensen zijn die het louter als geluidskunst beschouwen. Het is Opduvel om het even, zolang het gebodene maar boeit. En dat doet het. Diepenmaat speelt met je brein, want wat hoor je nu precies en wat doet het? De kunstenaar heeft de geluiden van vogels en kikkers zo bewerkt, dat ze herkenbaar zijn maar ook zodanig vervormd dat ze een vreemd effect teweegbrengen. In het eerste gedeelte is duidelijk de puls hoorbaar, waarmee een ritmische component wordt geschapen. De vogel- en kikkergeluiden gaan met die puls mee en bewegen er tussendoor. Het zijn geen willekeurige geluiden, zo lijkt het althans.

Na een aantal minuten voegt Diepenmaat nieuwe elektronische klanken toe die interfereren met de dierengeluiden en de puls interrumperen. Steeds meer wordt er gespeeld met de puls, waardoor het strakke patroon verdwijnt en plaatsmaakt voor een onvoorspelbaar parcours, waarin de vervormde vogel- en kikkerklanken overigens ook goed gedijen. Soms houdt Diepenmaat een toon even vast, bijna pesterig het toch al aan het wankelen gebrachte verwachtingspatroon ondermijnend. Ook komt een motorisch geluid opzetten, als een aandrijving. Het elektronische element krijgt alle ruimte en toch heb je ergens het idee vooral naar natuurgeluiden te luisteren. Enkele tikken van het vinyl helpen de luisteraar uit de droom. ‘Struin’ is een intrigerende compositie.

Dat kan ook gezegd worden ‘Stop’ van Van Veldhoven. Hij is een kunstenaar die werkt met onder andere oude bandrecorders, draadrecorders, discrecorders, televisies en instrumenten (bijvoorbeeld snaredrum, piano) en verschillende apparaten zodanig verbindt dat een werk ontstaat bestaande uit gedetailleerde klanklagen. Net als bij Diepenmaat bevat het werk van Van Veldhoven steeds een aantrekkelijk speels element. Dat geldt dus ook voor ‘Stop’.

Dat is een enigszins minimalistisch stuk, opgebouwd uit echte en onwerkelijke metaalgeluiden. Met behulp van ritmische structuren van computermuziekpionier Jean Claude Risset wordt een illusie van continu vertragen gecreëerd. De geluiden worden vervolgens door een geïmproviseerde plaatgalm geleid en opgenomen op een nogal blikkerig klinkende draadrecorder. Bij de eerste beluistering valt direct het vertragende effect op. Het is niet zo dat die vertraging een lineaire beweging is die uiteindelijk tot (bijna) stilstand leidt, maar toch heb je als luisteraar het gevoel in een continu vertragingsproces te zitten. Ergens trekt Van Veldhoven het tempo ook weer op, want het stuk blijft in beweging, maar het gebeurt ongemerkt.

Mooi is hoe Van Veldhoven imperfecte geluiden creëert. Zo is in het hele stuk ruis aanwezig, als van een band waar verschillende keren geluiden op zijn opgenomen, waardoor slijtage is ontstaan, en ook de vertraging kan met een beetje fantasie als een uiting van verval worden beschouwd. De klanken zijn voor een belangrijk deel percussief. Even over de helft van het stuk voegt de kunstenaar het geluid van een viool toe, opgenomen op een gammele band- of cassetterecorder met alle beschadigingen van dien, waardoor ook hier de schoonheid van het imperfecte geluid wordt benadrukt.

Op het moment dat het percussieve patroon wegvalt, blijven de ruis en de viool over, waarbij het muziekinstrument bijna als een hinderlijk insect klinkt. Het is het meest spannende gedeelte van de compositie omdat plots de houvast wegvalt en het vervolg ongewis is. Van Veldhoven voegt in het laatste gedeelte zijn eigen onstabiele zang toe. Ook de metaalklanken die het grootste gedeelte van het werk hebben gedomineerd, keren nog even terug, zij het in een iets andere vorm. Daarmee eindigt een compositie waarin Van Veldhoven je langzaam steeds dieper zijn wonderlijke klankenwereld in trekt."

--

Review by Peter Vercauteren in Gonzo Circus magazine:
"Twee platen met respectievelijk vogelzang en kikkergeluiden krijgen op deze cassette een tweede leven. Via een ingenieus systeem worden twee zelfgebouwde platenspelers aangestuurd door de modulaire synthesizer van Diepenmaat. Er zijn verschillen in intervallen en snelheden, zodat het soms lijkt alsof de platen met de hand gemanipuleerd worden, maar Diepenmaat kiest voor een veel ingewikkeldere constructie. Vooral de kikkergeluiden lijken te muteren in synthesizerklanken, en omgekeerd. Gaandeweg voegt Diepenmaat nog elektronische pulsen toe, wat garant staat voor een boeiend kwartiertje muziek. Op de keerzijde vinden we een stuk van machinebouwer en elektroknutselaar Van Veldhoven. Met metaal en echo wordt een minimalistisch stuk gecreëerd op basis van de structuren van de Franse componist Jean-Claude Risset. Wat wil zeggen dat de geluiden steeds extremer vertraagd worden, tot een buitenaardse klank overblijft. Al is het vertrekpunt natuurlijk anders, doet dit geslaagde experiment denken aan 'The Sinking Of The Titanic' van Gavin Bryars.

--

Review by Ben Taffijn in Nieuwe Noten:
"Als je geïnteresseerd bent in experimentele muziek waarin elektronica een allesbepalende rol speelt, kun je niet heen om het in Deventer gevestigde Esc.Rec. Harco Rutgers blijkt iedere keer weer een uitstekend oor te hebben voor onverwachte klanken en bijzondere muzikale vondsten. En ook al beperkt hij zich zeker niet tot Nederlandse musici, zij vinden hier wel vaak een podium. Daarom vandaag muziek van eigen bodem, in het laatste jaar uitgebracht. Martijn Comes en Lukas Simonis maakten ‘Regering’, Roel Meelkop en Marco Douma maakten het in prachtig artwork gestoken ‘Hoek’ en Jeroen Diepenmaat en Wouter van Veldhoven vulden met ‘Struin’, respectievelijk ‘Stop’, ieder een kant van een cassette.

In Diepenmaats ‘Struin’ horen we ook veldgeluiden, in die typische stijl van Diepenmaat op mooie wijze met elkaar gecombineerd tot een bijzonder origineel geluidscollage. De geluiden van verschillende soorten vogels en kikkers, aangevuld met de plopjes en bliebjes van de elektronica vormen een mooi en spannend geheel, alsof Diepenmaat struint door het (geluids)bos, her en der geluiden plukkend. In Van Veldhovens ‘Stop’ horen we allereerst een grote diversiteit aan metalige geluiden, het heeft wel wat weg van hoe een gamelan klinkt, alleen klinkt de muziek, hoewel ook ritmisch, anders. Halverwege schakelt Van Veldhoven over op de meest krakkemikkige opnames denkbaar van vioolspel en zijn stem. Het geeft een aangename spanning aan dit bijzondere stuk."

--

Review by Mario Ariano in Radioaktiv:
"Struin / Stop è uno split album rilasciato dall’etichetta olandese Esc.rec. che mette a confronto i due sound artist Jeroen Diepenmaat e Wouter van Veldhoven, attraverso la realizzazione di un brano a testa con il quale l’ascoltatore può notare le differenze di approccio e di tecniche utilizzate dai due musicisti.

Jeroen Diepenmaat è un artista olandese impegnato sia nella sound art che nell’arte visiva, il suo intento è infatti quello di esplorare il confine tra suono e immagine. Wouter van Veldhoven è un artista tedesco in grado di elaborare, attraverso l’uso di apparati analogici come registratori a bobina e sintetizzatori,paesaggi sonori concettuali.

La prima traccia, Struin, ad opera di Diepenmaat è stata realizzata interamente su un sintetizzatore modulare con due giradischi autocostruiti. Nei quindici minuti della produzione Jeroen modula le frequenze e le intonazioni dei due giradischi attraverso l’impulso dell’oscillatore generando un flusso mutevole e fragile con il quale il nostro indaga il rapporto tra suono e silenzio. Mentre su un giradischi vengono riprodotti i suoni degli uccelli, sull’altro puoi sentire le rane, intervallati da pause e feedback che danno dinamicità alla traccia.

A seguire Stop di Wouter van Veldhoven è una strumentale minimalista basata su architetture ritmiche che danno all’ascoltatore l’illusione di un continuo rallentamento. Utilizzando le strutture ritmiche di Jean Claude Risset, il nostro crea una prima parte contemplativa, quasi zen, basata su fragili suoni metallici riverberati in modo da esplorare il rapporto tra il suono e l’ambiente circostante. Nella seconda parte un violino traballante e la voce altrettanto instabile di Wouter van Veldhoven prendono lentamente il sopravvento (registrati sul peggior pezzo di nastro audio che riuscì a trovare).

Struin / Stop è la testimonianza di quanto nello stesso genere si differenziano totalmente gli stili di Jeroen Diepenmaat e Wouter van Veldhoven, mostrando così facce diverse di una stessa medaglia."

Esc.rec. is a small, critically acclaimed record label for adventurous music, founded in 2004 by Harco Rutgers in Deventer, NL.

escrec.com